INPSYCHE.GR Εύη Ρομφαία, Κλινική ψυχολόγος
Σχετικά Άρθρα
H οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή ανήκει στις διαταραχές προσωπικότητας που δυσκολεύουν τόσο τη δουλειά του ψυχοθεραπευτή ώστε να κάνουν τη δημιουργία της θεραπευτικής σχέσης να μοιάζει ουτοπική όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή του ασθενή. Όπως σε όλες τις διαταραχές προσωπικότητας η αμφισβήτηση και αποδόμηση ενός προβληματικού ή παθολογικού εγώ είναι η δοκιμασία που περνάει ο κάθε θεραπευτής μιας και η αντίσταση στη θεραπεία είναι μεγάλη.
Oι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή δείχνουν ένα μοτίβο συμπεριφοράς που κυμαίνεται μεταξύ ψύχωσης και νεύρωσης, με συνεχείς διακυμάνσεις συναισθηματικές, εκρηκτικές εκφράσεις θυμού και ένα γενικό παραλογισμό και σολιψισμό.
Τα περιστατικά αγγίζουν ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό στους ενήλικες που φτάνει το 2 τοις εκατό κυρίως στις γυναίκες με περίοδο έναρξης συνήθως στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή. Αν τελικά παραμείνουν σε θεραπεία και ειδική αγωγή φαίνεται να μπορούν μακροπρόθεσμα να λειτουργήσουν και να βοηθήσουν τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους.
Συμπτώματα
Mερικά από τα ακόλουθα συμπτώματα θα πρέπει να είναι εμφανή για τη διάγνωση της συγκεκριμένης διαταραχής πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη ειδικού ψυχικής υγείας:
Ενα μόνιμο αίσθημα φόβου εγκατέλειψης πραγματικής ή φανταστικής είναι διάχυτο με αποτέλεσμα την ψυχική απομόνωση και την έλλειψη κοινωνικών δεσμών αφού η πάγια εικόνα εαυτού λείπει.
Οι γυναίκες και οι άντρες με οριακή διαταραχή βλέπουν το εαυτό τους απαξιωτικά και κάνουν τα πάντα ώστε να αποφύγουν να μένουν μόνοι. Συχνά δηλώνουν ότι νιώθουν μια δυσκολία στο να περιγράψουν το εαυτό τους αφού η ψυχολογική αστάθεια δεσπόζει κι ένα αίσθημα κενού τους κατακλύζει.Τα συμπτώματα αυτά της συναισθηματικής αστάθειας διαρκούν λίγες ώρες μέχρι λίγες μέρες.
Οι σχέσεις αυτών των ανθρώπων ενώ είναι έντονες και παθιασμένες, ακροβατούν ανάμεσα σε εξιδανίκευση και απαξίωση με εκδηλώσεις έντονης αγάπης και θυμού αντίστοιχα. Η στάση τους απέναντι στους άλλους είναι εχθρική όταν αντιμετωπίζουν την απόρριψη, με αυτοκτονικές σκέψεις μέχρι και απειλές ή απόπειρες αυτοτραυματισμού να χαρακτηρίζουν τη συμπεριφορά τους με την αυτοακρωτηριαστική (χαράκωμα χεριών, κάψιμο από τσιγάρο) να είναι κεντρική. Όλες οι συμπεριφορές που είναι αυτοβλαπτικές γίνονται για να κατευνάσουν τα συναισθήματα αυτολύπησης και να προκαλέσουν ανακούφιση από τον ψυχικό πόνο ενώ δευτερευόντως αποσκοπούν στο χειρισμό των άλλων.
‘Αλλες συμπεριφορές που εμφανίζονται στο πλαίσιο μιας τέτοιας διαταραχής είναι αυκαταστροφικής φύσης όπως αλόγιστη σπατάλη, επεισόδια υπερφαγίας, επικίνδυνη οδήγηση, κατάχρηση ουσιών και επικίνδυνες σεξουαλικές επαφές. O παρανοειδής ιδεασμός και η αποπρωσοποποίηση ή διάσχιση είναι πολλές φορές εμφανή σε περιόδους έντονου στρες όπου ο ασθενής παρατηρεί τον εαυτό του σαν εξωτερικός παρατηρητής και βιώνει την πραγματικότητα σαν σε όνειρο αποκομμένος από το σώμα του. Η συννοσηρότητα με διαταραχές όπως η διπολική διαταραχή, η κατάθλιψη, άλλες αγχώδεις διαταραχές, η τοξικομανία και άλλες διαταραχές προσωπικότητας είναι αρκετά συχνή.
Αίτια
Η ακριβής αιτία της συγκεκριμένης διαταραχής είναι άγνωστη υπάρχουν όμως ενδείξεις βιολογικές αφού οι συγγενικές/ενδοοικογενειακές σχέσεις δείχνουν να επηρεάζουν στην εκδήλωσή της.
Η παρουσία ιστορικού κακοποίησης, παραμέλησης και εγκατάλειψης είναι ισχυροί παράγοντες και διακρίνονται σε μεγάλα ποσοστά σε ασθενείς με οριακή διαταραχή. Πολλοί ερευνητές στρέφονται στην παιδική και εφηβική ηλικία για να βρουν τα αίτια σε κάθε περιστατικό, με κοινές συνιστώσες την βία, την ασταθή συναισθηματική κάλυψη από τους γονείς και την αδυναμία κρίσης κατάλληλης να επιλέξουν αργότερα ένα σύντροφο ή να ζήσουν μια καλή ζωή δημιουργώντας λειτουργικές σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους.
Θεραπεία
Η ψυχοθεραπεία και ίσως η χορήγηση κάποιων φαρμάκων που σταθεροποιούν τη διάθεση και τις εναλλαγές του συναισθήματος, ακόμα και η λήψη αντιψυχωσικών φαρμάκων μπορεί να βοηθήσουν κατά περίπτωση στη θεραπεία αυτής της διαταραχής προσωπικότητας.
Η ψυχοδυναμική και η γνωσιακή-συμπεριφοριστική είναι θεραπείες πρώτης γραμμής αλλά και η στήριξη της οικογένειας και του άμεσου περιβάλλοντος του ασθενή. Η επίσκεψη σε ειδκό ψυχοθεραπευτή ή ψυχίατρο κρίνεται απαραίτητη.
Eύη Ρομφαία
Κλινική Ψυχολόγος
