Το αλκοόλ χρησιμοποιείται συνήθως για να χαλαρώσει ή να κοινωνικοποιήσει εμάς και τους άλλους. Ωστόσο όταν κάποιος πίνει υπερβολικά ή χρησιμοποιεί οινοπνευματώδη ποτά ως τρόπο αντιμετώπισης του στρες ή της αποφυγής προβλημάτων, μπορεί να δημιουργήσει σωματικούς και ψυχολογικούς κινδύνους.
Η Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ – γνωστή, επίσης, ως αλκοολισμός – αναφέρεται σε ένα προβληματικό πρότυπο χρήσης του αλκοόλ που οδηγεί σε σημαντική βλάβη ή δυσφορία του ατόμου. Επειδή η χρήση αλκοόλ ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ανθρώπων, θα ήταν χρήσιμο να εντοπιστούν γενικά οι ενδείξεις ενός προβλήματος, όπως όταν επηρεάζει τη ζωή στο σπίτι, στο σχολείο ή στην εργασία.
Η χρήση αλκοόλ μπορεί να γίνει προβληματική εάν δημιουργεί διαπροσωπικές δυσκολίες με την οικογένεια και τους φίλους μας ή εάν οδηγεί σε παραίτηση από άλλες δραστηριότητες. Σημαντικές μεταβλητές όπως η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό και το κατά πόσο συχνά ένα άτομο πίνει, είναι αυτές που πρέπει να έχουμε υπόψιν μας όταν εξετάζουμε τη σχέση κάποιου με το αλκοόλ. Η κατάχρηση οινοπνεύματος δεν διακρίνει ούτε το φύλο, ούτε την καταγωγή ούτε την εθνικότητα. Σχεδόν 14 εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους οι περισσότεροι άντρες, στις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ. Τα ζητήματα χρήσης που αφορούν το αλκοόλ είναι υψηλότερα στους νεαρούς ενήλικες ηλικίας 18 έως 29 ετών και τα χαμηλότερα στους ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω. Ο καθορισμός και η διάγνωση της διαταραχής χρήσης αλκοόλ γίνεται περίπλοκη σε νεαρούς ενήλικες. Ο τρόπος ζωής των φοιτητών συχνά περιλαμβάνει υπερβολική χρήση αλκοόλ, καθιστώντας δύσκολο να εξακριβωθεί πότε είναι βέβαιη η διαταραχή και πότε δεν είναι.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπιστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ και τους Διατροφικούς κανονισμούς του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ για τους Αμερικανούς πολίτες 2015-2020, η μέση κατανάλωση θεωρείται έως ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα τυπικό ποτό περιέχει περίπου 14 γραμμάρια καθαρής αλκοόλης, το οποίο βρίσκεται σε 350ml κανονικής μπύρας (περίπου 5% αλκοόλ) ή σε περίπου 142ml κρασιού (συνήθως περίπου 12% αλκοόλ) ή σε περίπου 42ml αποσταγμένου οινοπνεύματος (περίπου 40% αλκοόλ).
Συμπτώματα
Η Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ ορίζεται από το DSM-5 ως ένα προβληματικό μοτίβο κατανάλωσης αλκοόλ που έχει ως αποτέλεσμα μια κλινικά σημαντική βλάβη ή δυσφορία, η οποία έχει τη μορφή δύο ή περισσότερων από τις ακόλουθες καταστάσεις εντός περιόδου 12 μηνών:
· Το αλκοόλ λαμβάνεται περισσότερο ή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προβλεπόμενο.
· Επιθυμεί συνεχώς ή προσπαθεί ανεπιτυχώς να μειώσει ή να σταματήσει τη χρήση αλκοόλ.
· Αφιερώνεται ή δαπανάται πολύ μέρος του χρόνου για την απόκτηση αλκοόλ, για την χρήση ή για την ανάρρωση από τις επιπτώσεις του.
· Έντονη επιθυμία ή σφοδρή επιθυμία ή παρόρμηση για την χρήση αλκοόλ.
· Αδυναμία ή αποτυχία εκπλήρωσης σημαντικών ή μείζονων καθηκόντων εργασίας, σχολείου ή σπιτιού λόγω κατανάλωσης αλκοόλ.
· Η συνέχιση χρήσης αλκοόλ παρα τα επίμονα ή επαναλαμβανόμενα κοινωνικά ή διαπροσωπικά προβλήματα που προκαλούνται ή επιδεινώνονται με την χρήση αλκοόλ.
· Προτεραιότητα στην κατανάλωση αλκοόλ με διακοπή ή μείωση σημαντικών δραστηριοτήτων.
· Κατανάλωση σε καταστάσεις οι οποίες προκαλούν φυσικούς και σωματικούς κινδύνους.
· Η συνέχιση της χρήσης αλκοόλ παρα την επίγνωση της ύπαρξης σε ένα επίμονο ή επαναλαμβανόμενο σωματικό ή ψυχολογικό πρόβλημα που πιθανότατα προκάλεσε ή επιδεινώθηκε από το αλκοόλ.
· Ανάγκη για πολύ περισσότερη ποσότητα από ό, τι κάποτε χρειαζόταν για το επιθυμητό αποτέλεσμα από το αλκοόλ, ή μειωμένη επίδραση με συνεχιζόμενη χρήση ίδιας ποσότητας αλκοόλ. · Συμπτώματα στέρησης με εκδήλωση προβλημάτων ύπνου, τρέμουλο χεριών, ανησυχία, ναυτία, εφίδρωση, γενικευμένοι τονικοκλονικοί σπασμοί, άγχος, κρίση ή αίσθηση πραγμάτων που δεν υπάρχουν (ψευδαισθήσεις) και χρήση για ανακούφιση ή αποφυγή τέτοιων συμπτωμάτων.
Ο αλκοολισμός ή η εξάρτηση από το αλκοόλ, θεωρείται η πιο σοβαρή μορφή κατάχρησης αλκοόλ. Το DSM-5 ενσωματώνει την κατάχρηση αλκοόλ και την εξάρτηση από το αλκοόλ σε μία μόνο διαταραχή με ήπιες, μέτριες και σοβαρές υποκατηγορίες.
Ήπια: Η παρουσία δύο έως τριών από τα παραπάνω συμπτώματα.
Μέτρια: Η παρουσία τεσσάρων έως πέντε από τα παραπάνω συμπτώματα.
Σοβαρή: Η παρουσία έξι ή περισσότερων από τα παραπάνω συμπτώματα.
Όταν κάποιος πίνει υπερβολικό αλκοόλ σε τακτική βάση και διακόψει απότομα, μπορεί να βιώσει στέρηση αλκοόλ.
Τα στερητικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
· Αυξημένο τρέμουλο χεριών
· Εφίδρωση
· Αυπνία
· Ταχυπαλμία
· Άγχος · Κατάθλιψη
· Κόπωση
· Ευερεθιστότητα
· Παραισθήσεις
· Επιληπτικές κρίσεις
Η στέρηση αλκοόλ είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να καταστεί απειλητική για τη ζωή εάν δεν αντιμετωπιστεί. Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται εντός αρκετών ωρών έως λίγων ημερών από την στιγμή που ένα άτομο διακόψει (ή μειώσει) την χρήση.
Είναι σημαντικό για άτομα που ενδέχεται να έχουν Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ να συμβουλευτούν έναν γιατρό ή κάποια δομή υγειονομικής περίθαλψης και με κάθε ειλικρίνεια και προθυμία να αποσαφηνίσουν εάν έχουν πρόβλημα με την κατανάλωση αλκοόλ, κι εφόσον υπάρχει όντως πρόβλημα, να συνεργαστούν για την καλύτερη πορεία αντιμετώπισης.
Διάφορες επιπτώσεις στην υγεία σχετίζονται με την κατάχρηση αλκοόλ, όπως:
· Αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, ιδιαίτερα καρκίνου του λάρυγγα, του οισοφάγου, του ήπατος και του παχέος εντέρου.
· Οξεία και / ή χρόνια παγκρεατίτιδα – φλεγμονώδης νόσος του παγκρέατος.
· Κίρρωση του ήπατος – αλλοιώσεις της δομής του ήπατος.
· Αλκοολική νευροπάθεια – εκφυλιστικές αλλαγές στο νευρικό σύστημα που επηρεάζουν τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την αίσθηση και την κίνηση.
· Αλκοολική καρδιομυοπάθεια.
· Υψηλή πίεση του αίματος.
· Διατροφικές διαταραχές θρέψης.
· Στυτική δυσλειτουργία.
· Διακοπή της εμμήνου ρύσεως.
· Σύνδρομο εμβρυϊκού αλκοόλ στα παιδιά γυναικών που πίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
· Άνοια η οποία σχετίζεται με το αλκοόλ.
· Σύνδρομο Wernicke – Korsakoff ή εγκεφαλοπάθεια του Wernicke. Ένα σύνδρομο του κεντρικού νευρικού συστήματος που προκαλείται από τη χρόνια κατανάλωση αλκοόλ που οδηγεί σε αμνησία, σύγχυση, απώλεια ισορροπίας και απώλεια όρασης.
Αιτίες
Ενώ η συγκεκριμένη αιτία της Διαταραχής Χρήσης Αλκοόλ είναι άγνωστη, υπάρχουν περιβαλλοντικοί και γενετικοί συσχετισμοί. Ένας άλλος παράγοντας είναι ο εθισμός της ίδιας της ουσίας. Η υπερβολική πρόσληψη αλκοόλ αλλάζει τη χημική σύνθεση του εγκεφάλου με τρόπους που μπορούν να συμβάλουν στον εθισμό. Η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει τη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων με διαφορετικό τρόπο και σε κάποιους οδηγεί σε διαταραχές που σχετίζονται με το αλκοόλ.
Η κατάχρηση αλκοόλ τείνει να αυξάνεται σε οικογένειες: Ο ρυθμός της κατάστασης είναι τρεις έως τέσσερις φορές υψηλότερος σε στενούς συγγενείς αλκοολικών και ο κίνδυνος αυξάνεται με την εγγύτητα της γενετικής σχέσης. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν πολιτισμικές συμπεριφορές σχετικά με την κατανάλωση, τη διαθεσιμότητα του αλκοόλ και την κατάχρηση ουσιών από τους συνομήλικους.
Ο κίνδυνος κατάχρησης αλκοόλ αυξάνεται εάν τα άτομα χρησιμοποιούν το αλκοόλ για να «μουδιάσουν» από τα προβλήματά τους, για να αντέξουν το άγχος, τους φόβους ή προβλήματα διάθεσης ή για να ενισχύσουν τη δημιουργικότητά τους. Η παρορμητικότητα σχετίζεται επίσης με την κατάχρηση αλκοόλ.
Θεραπεία
Πολλά άτομα με προβλήματα αλκοόλ δεν αναγνωρίζουν ότι η κατανάλωση έχει γίνει προβληματική ενώ κάποια άλλα δεν είναι έτοιμα να λάβουν βοήθεια για την κατάχρηση του. Είναι σημαντικό για κάθε άτομο να εξετάσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κατανάλωσης αλκοόλ και να αποφασίσει εάν είναι απαραίτητη η ελάττωση ή η διακοπή – αποχή από αυτό.
Συνιστάται ιδιαίτερα η αποχή από το αλκοόλ για όσους:
· Προσπάθησαν να μειώσουν, αλλά δεν κατάφεραν να παραμείνουν εντός των ορίων τους.
· Έχουν διαγνωστεί με διαταραχή χρήσης αλκοόλ ή αντιμετωπίζουν συμπτώματα χρήσης.
· Έχουν σωματικές ή ψυχικές συνέπειες οι οποίες προκαλούνται ή επιδεινώνονται από την κατανάλωση.
· Λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που αλληλεπιδρά με το αλκοόλ.
· Για όσες γυναίκες είναι ή πρόκειται να έρθουν σε εγκυμοσύνη.
Υπάρχουν κάποιοι που μπορεί να επωφεληθούν με την προσέγγιση από την μείωση των συνεπειών της χρήσης, με στόχο να βοηθήσουν τα άτομα να μειώσουν τον αντίκτυπο των συνεπειών που σχετίζονται με την κατάχρηση του αλκοόλ.
Όταν η κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με προβληματική συμπεριφορά που προκαλείται από σημαντικά συμπτώματα μέθης ή στέρησης (ναυτία, έμετος, διέγερση, αϋπνία, επιληπτικές κρίσεις ή / και τρέμουλο στα χέρια), ενδέχεται να απαιτείται έναρξη της διαδικασίας θεραπείας για αποτοξίνωση.
Η αποτοξίνωση γίνεται σε ελεγχόμενο, εποπτευόμενο περιβάλλον στο οποίο η φαρμακευτική αγωγή ανακουφίζει τα συμπτώματα. Η αποτοξίνωση διαρκεί συνήθως τέσσερις έως επτά ημέρες. Η διαδικασία ιατρικών εξετάσεων για προβλήματα υγείας (όπως το ήπαρ και η πήξη του αίματος) είναι απαραίτητη. Είναι επίσης εξίσου σημαντική μια ισορροπημένη διατροφή με συμπληρώματα βιταμινών.
Μετά την αποτοξίνωση, ακολουθεί η ανάρρωση ή το πρόγραμμα αποκατάστασης από το αλκοόλ που υποστηρίζουν το άτομο στη διατήρηση της αποχής από αυτό. Η συμβουλευτική, η ψυχολογική υποστήριξη, η νοσηλευτική και η ιατρική περίθαλψη είναι άμεσα διαθέσιμα σε αυτά τα προγράμματα. Η εκπαίδευση για τον αλκοολισμό και της συνέπειες του αποτελεί μέρος της θεραπείας. Πολλά από τα επαγγελματικά στελέχη που εμπλέκονται στα κέντρα αποκατάστασης είναι άτομα που έχουν αναρρώσει από μια διαταραχή χρήσης αλκοόλ και χρησιμεύουν ως πρότυπα. Τα προγράμματα θεραπείας μπορεί να είναι είτε εσώκλειστα, όσο και το άτομο που διαμένει στον κέντρο αποτοξίνωσης κατά τη διάρκεια της θεραπείας, είτε με εξωτερικούς ασθενείς οπου το άτομο που παρακολουθεί το πρόγραμμα ζει στο δικό του σπίτι.
Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι άλλες ψυχιατρικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή, μπορεί να συνυπάρχουν με τον αλκοολισμό (συννοσηρότητα). Επομένως, μπορεί να χρειαστεί επίσης να αντιμετωπιστούν συνυπάρχουσες ή υποκείμενες διαταραχές. Άτομα που πάσχουν από τέτοιες καταστάσεις μπορεί να έχουν χρησιμοποιήσει το αλκοόλ ως μορφή «παυσίπονου». Σε αυτήν την περίπτωση, η διάγνωση οποιασδήποτε συννοσηρότητας είναι απαραίτητη για τον σχεδιασμό της θεραπείας.
Φαρμακευτική αγωγή
Τρία από του στόματος φάρμακα – δισουλφιράμη (Antabuse), ναλτρεξόνη (Depade, ReVia) και η ακαμπροσάτη (Campral) – έχουν εγκριθεί, προς το παρόν, για τη θεραπεία της εξάρτησης από το αλκοόλ. Επιπλέον, η ναλτρεξόνη (Vivitrol) είναι διαθέσιμη σε ενέσιμη μορφή μακράς δράσης. Αυτά τα φάρμακα έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν τα άτομα με εξάρτηση να μειώσουν την χρήση αλκοόλ, να αποφύγουν την υποτροπή σε βαριά κατανάλωση αλκοόλ και να επιτύχουν να διατηρήσουν την αποχή. Η ναλτρεξόνη δρα για να μειώσει την επιθυμία για αλκοόλ σε εκείνους που έχουν διακόψει να πίνουν. Η ακαμπροσάτη (Campral) δρα μειώνοντας τα συμπτώματα, όπως το άγχος και η αϋπνία, κατι που μπορεί να ακολουθήσει η μακρά αποχή από το αλκοόλ. Η δισουλφιράμη αποθαρρύνει το άτομο να πιει κάνοντας το να αισθάνεται άρρωστο εφόσον πιει αλκοόλ.
Άλλοι τύποι φαρμάκων είναι διαθέσιμοι για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της αποτοξίνωσης τα οποία μπορεί να εμφανιστούν από την στιγμή που κάποιος με εθισμό στο αλκοόλ διακόψει να πίνει. Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων και η άμεση θεραπεία μπορούν να αποτρέψουν ορισμένα από αυτά ή να περιορίσουν δραστικά την ένταση τους.
Ανώνυμοι Αλκοολικοί
Οι Αλκοολικοί Ανώνυμοι (AA) περιγράφουν τον εαυτό τους ως «παγκόσμια αδελφότητα ανδρών και γυναικών που βοηθούν ο ένας τον άλλον για να μείνουν νηφάλιοι». Οι AA αναγνωρίζονται γενικά ως ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα αμοιβαίας βοήθειας για άτομα που αναρρώνουν από την κατάχρηση αλκοόλ, αλλά ακόμη κι εκείνοι που βοηθιούνται από αυτό συνήθως διαπιστώνουν ότι οι συναντήσεις με τους AA λειτουργούν καλύτερα σε συνδυασμό με άλλες μορφές θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής Συμβουλευτικής και ιατρικής περίθαλψης.
Ζητώντας βοήθεια για κάποιον που είναι απρόθυμος
Κάποιος με πρόβλημα αλκοόλ δεν μπορεί να αναγκαστεί να ζητήσει υποχρεωτικά βοήθεια, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις, όπως ένα περιστατικό βίας που οδηγεί σε θεραπεία ύστερα από δικαστική ή εισαγγελική παρέμβαση ή έκτακτη ανάγκη ιατρικής περίθαλψης. Πολλοί ειδικοί της θεραπείας για το αλκοόλ προτείνουν τα ακόλουθα βήματα για να βοηθήσουν ένα άτομο με διαταραχή χρήσης αλκοόλ:
· Σταματήστε να κρύβετε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Τα μέλη της οικογένειας βρίσκουν συχνά δικαιολογίες ή προσπαθούν να προστατεύσουν κάποιον με πρόβλημα κατανάλωσης αλκοόλ από τις συνέπειες της κατανάλωσης.
· Η καλύτερη στιγμή για να μιλήσετε για την χρήση αλκοόλ είναι αμέσως μετά την εμφάνιση ενός προβλήματος που σχετίζεται με αυτό. Επιλέξτε μια στιγμή που το άτομο είναι νηφάλιο και με αρκετή ηρεμία και των δυο πλευρών, είναι η κατάλληλη ευκαιρία να μιλήσετε ιδιωτικά.
· Να είστε συγκεκριμένοι. Πείτε στο άτομο ότι υπάρχουν ανησυχίες για τον τρόπο που κάνει χρήση αλκοόλ. Χρησιμοποιήστε παραδείγματα για τους τρόπους με τους οποίους προκάλεσε προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του πιο πρόσφατου συμβάντος.
· Περιγράψτε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Εξηγήστε στο άτομο τι θα γίνει εκτός εάν το άτομο ζητήσει βοήθεια. Αυτό μπορεί να πάρει διαστάσεις από το να αρνηθεί ο συνομιλητής του να πάει μαζί του σε οποιαδήποτε κοινωνική δραστηριότητα που θα προσφέρεται αλκοόλ έως το να μετακινηθεί έξω από το σπίτι. Μην κάνετε απειλές που δεν είναι επιθυμητές ή δεν μπορούν να εκτελεστούν.
· Βρείτε επιλογές. Συγκεντρώστε πληροφορίες εκ των προτέρων σχετικά με τις επιλογές θεραπείας στην κοινότητα. Εάν το άτομο είναι πρόθυμο να ζητήσει βοήθεια, καλέστε αμέσως για ραντεβού με έναν σύμβουλο θεραπείας. Προσφέρετε να πάτε με το άτομο κατά την πρώτη του επίσκεψη σε ένα πρόγραμμα θεραπείας ή / και σε μια συνάντηση στους Ανώνυμους Αλκοολικούς.
· Επικοινωνήστε με έναν φίλο. Εάν το άτομο εξακολουθεί να αρνείται να πάρει βοήθεια, ζητήστε από έναν φίλο να μιλήσει μαζί του χρησιμοποιώντας τα βήματα που έχουν περιγραφεί. Ένας φίλος ο οποίος είναι σε ανάρρωση από την κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να είναι ιδιαίτερα πειστικός, αλλά κι ο οποιοδήποτε που φροντίζει το άτομο και δεν γίνεται επικριτικός μπορεί επίσης να βοηθήσει.
· Βρείτε την δύναμη των πολλών. Με τη βοήθεια ενός επαγγελματία υγείας, ορισμένες οικογένειες ενώνονται με τους υπόλοιπους συγγενείς και φίλους ωστε να βοηθήσουν τον αλκοολικό. Αυτή η προσέγγιση πρέπει να δοκιμάζεται μόνο υπό την καθοδήγηση ενός επαγγελματία υγείας που έχει εμπειρία στην ομαδική παρέμβαση.
· Επικοινωνήστε με μια ομάδα υποστήριξης. Οι AA πραγματοποιούν τακτικές συναντήσεις για συζύγους και για τους σημαντικούς άλλους της ζωής ενός ανθρώπου με πρόβλημα αλκοόλ. Αυτές οι ομάδες βοηθούν τα μέλη της οικογένειας να καταλάβουν ότι δεν είναι υπεύθυνα για την κατάχρηση οινοπνεύματος και ότι πρέπει να λάβουν μέτρα για να φροντίσουν τον εαυτό τους.
Η θεραπεία για την κατάχρηση αλκοόλ δουλεύει καλά για πολλούς ανθρώπους. Αλλά όπως και με οποιαδήποτε χρόνια πάθηση, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα επιτυχίας όσον αφορά τη θεραπεία. Μερικοί άνθρωποι σταματούν να πίνουν και παραμένουν νηφάλιοι. Άλλοι έχουν μεγάλες περιόδους ηρεμίας με περιόδους υποτροπής. Σε πολλές περιπτώσεις, όσο περισσότερο ένα άτομο απέχει από το αλκοόλ, τόσο πιθανότερο είναι να διατηρηθεί η ηρεμία.
«Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να δέχομαι τα πράγματα που δεν μπορώ να αλλάξω, την δύναμη να αλλάξω αυτά που μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά»
Προσευχή των Ανώνυμων Αλκοολικών
Πηγή
https://www.psychologytoday.com/intl/conditions/alcohol-use-disorder
Μετάφραση άρθρου
Απόστολος Σαρικούδης
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Εκπαιδευόμενος Ψυχοθεραπευτής Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας (CBT)
Επιμέλεια www.inpsyche.gr