INPSYCHE.GR Εύη Ρομφαία, Κλινική ψυχολόγος
Σχετικά Άρθρα
Aϋπνία είναι η αδυναμία του ανθρώπου να λαμβάνει επαρκή ποσότητα ή ποιότητα ύπνου. Για τους ενήλικες (16-65 ετών) ο επαρκής χρόνος ύπνου κυμαίνεται μεταξύ έξι και εννιά ωρών. Ο άνθρωπος βιώνει κρίσεις αϋπνίας σε διάφορες περιόδους της ζωής του, ενώ φαίνεται να συμβαίνει στο μέσο ενήλικα περίπου μια φορά το χρόνο και τα αίτια που μπορεί να την προκαλέσουν είναι πολλά. Την αϋπνία θα μπορούσαμε να τη διαχωρίσουμε σε δυο τύπους αναλόγως με τα αίτια που την προκαλούν.
- Την πρωτογενή αϋπνία κατά την οποία ένα πρόσωπο έχει προβλήματα ύπνου τα οποία δεν είναι άμεσα συνδεδεμένα με οποιαδήποτε άλλη κατάσταση υγείας ή προβλήματος.
- Τη δευτερογενή αϋπνία στην οποία ένα πρόσωπο έχει προβλήματα ύπνου που προκαλούνται από μια άλλη κατάσταση όπως προβλήματα υγείας (καρκίνος, άσθμα), ψυχικές διαταραχές(κατάθλιψη), πόνος , κατάχρηση ουσιών.
Υπάρχουν αρκετοί βαθμοί αϋπνίας, οι οποίοι ποικίλλουν αναλόγως με τη συχνότητα και τη διάρκεια της αϋπνίας παρόλαυτα τρεις τύποι έχουν ξεκάθαρα ορισθεί. Η παροδική αϋπνία όπου η διάρκεια της κυμαίνεται από μέρες ως εβδομάδες. Η οξεία αϋπνία που μπορεί να διαρκέσει από τρεις εβδομάδες έως έξι μήνες και τέλος η χρόνια αϋπνία η οποία έχει μακροπρόθεσμη διάρκεια.
Η αϋπνία εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα όπως δυσκολία στο να κοιμηθεί κάποιος ή να παραμείνει κοιμισμένος, αίσθημα κόπωσης και υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, πονοκεφάλους, δυσκολία συγκέντρωσης, οξυθυμία και πολλά άλλα. Όπως είναι φυσικό όλα τα συμπτώματα που συνοδεύουν την αϋπνία έχουν σημαντικές επιπτώσεις τόσο στην διάθεση, τη λειτουργικότητα αλλά και την καθημερινότητα του ανθρώπου (σχολείο, εργασία ). Η αϋπνία που έχει ψυχογενή κατά κύριο λόγο αίτια (άγχος, διαταραχές συναισθήματος) είναι το τίμημα της ανθρώπινης ύπαρξης που έχει την ικανότητα να ζει και να βιώνει το παρόν και τα προβλήματα του, να ανησυχεί για το μέλλον και να αναμασά το παρελθόν.
Η θεραπεία της αϋπνίας ποικίλει αναλόγως με τον τύπο της αϋπνίας αλλά και τον βαθμό. Συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από δευτερογενή αϋπνία ,δηλαδή ως ένα σύμπτωμα μια άλλης κατάστασης ή προβλήματος. Για παράδειγμα αν κάποιος πάσχει από κατάθλιψη ο ειδικός θα αντιμετωπίσει θεραπευτικά την κατάθλιψη πρωτίστως και δευτερευόντως την αϋπνία. Σε περιπτώσεις παροδικής ή οξείας αϋπνίας ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης είναι να μην κάνετε τίποτα και να δώσετε την ευκαιρία στον μηχανισμό ύπνου του σώματος σας να βρει τον ρυθμό του, ασκήσεις χαλάρωσης, εγκεκριμένα φυτικά σκευάσματα και βραχείας δράσης υπνωτικά χάπια είναι πιθανόν να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου. Σε περιπτώσεις χρόνιας αϋπνίας, αξιολογώντας πάντα σε συνεργασία με τον ειδικό τα αίτια που την προκαλούν, η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία (γνωσιακή-συπεριφορική) καθώς και άλλες παρεμβάσεις μπορούν σημαντικά να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής σας.
